Trong thế giới cà phê rộng lớn, "Cà Phê Đặc Sản" hay còn gọi là "Specialty Coffee" nổi lên như một "ngôi sao sáng", thu hút sự chú ý của những người yêu thích cà phê bởi hương vị tinh tế, độc đáo và trải nghiệm khác biệt. Hành trình từ hạt cà phê bình thường đến ly cà phê đặc sản đầy mê hoặc cà phê đặc sản không chỉ đơn thuần là cà phê ngon, mà còn là kết quả của một hành trình dài, đòi hỏi sự tỉ mỉ, tâm huyết và đam mê của những người trồng cà phê, chế biến cà phê và pha chế cà phê.
Hạt cà phê được tuyển chọn kỹ lưỡng
Cà phê đặc sản được trồng ở những vùng đất có điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng lý tưởng, phù hợp cho sự phát triển của từng giống cà phê. Việc truy xuất nguồn gốc giúp đảm bảo cà phê được trồng theo tiêu chuẩn chất lượng cao và bền vững.
Mỗi giống cà phê có đặc điểm riêng về hương vị, axit, độ đắng,... Việc lựa chọn giống cà phê phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu sẽ giúp phát huy tối đa tiềm năng của cà phê, tạo nên hương vị đặc trưng và độc đáo.
Hành trình bắt đầu từ những hạt cà phê được trồng ở những vùng đất có điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng lý tưởng, được chăm sóc theo phương pháp canh tác bền vững, thân thiện với môi trường.
Thu hoạch thủ công cẩn thận
Cà phê đặc sản thường được thu hoạch thủ công vào thời điểm quả cà phê chín mọng, vỏ chuyển sang màu đỏ sẫm và có độ mềm nhất định. Công đoạn thu hoạch đóng vai trò vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và hương vị của cà phê đặc sản chỉ những quả cà phê chín mọng, đạt độ hoàn hảo mới được thu hoạch thủ công, đảm bảo giữ nguyên hương vị và chất lượng tốt nhất.
Thu hoạch thủ công cho phép người hái chọn lọc từng quả cà phê chín mọng, đảm bảo chất lượng tốt nhất. Cà phê chín mọng sẽ có hàm lượng đường cao, hương vị phong phú và ít vị đắng hơn so với cà phê chưa chín.
Rang xay thủ công bởi Barista lành nghề
Quy trình rang xay cà phê đặc sản được thực hiện thủ công bởi những Barista có kiến thức chuyên sâu và giàu kinh nghiệm, giúp giữ trọn vẹn hương vị cà phê. Rang xay thủ công cho phép Barista kiểm soát cẩn thận nhiệt độ, thời gian rang và luồng khí đối với từng mẻ cà phê. Điều này giúp đảm bảo cà phê được rang đều, chín tới và giữ trọn vẹn hương vị đặc trưng của từng loại cà phê.
Rang xay thủ công đòi hỏi kỹ thuật cao, kinh nghiệm dày dặn và sự đam mê của Barista. Do đó, cà phê rang xay thủ công thường được đánh giá cao về chất lượng và có giá trị cao hơn so với cà phê rang xay công nghiệp.
Đánh giá chất lượng cà phê
Cà phê đặc sản phải đạt điểm từ 80 trở lên trên thang điểm SCA (Specialty Coffee Association) một tổ chức uy tín chuyên đánh giá chất lượng cà phê. Quy trình đánh giá cà phê SCA được thực hiện bởi các chuyên gia được đào tạo bài bản, sử dụng hệ thống cupping (nếm thử) nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn quốc tế.
Cà phê được đánh giá dựa trên 4 tiêu chí chính:
Hương thơm: 30 điểm
Vị ngọt: 30 điểm
Cân bằng: 15 điểm
Hậu vị: 15 điểm
Độ sạch: 10 điểm (điểm thưởng)
Dựa trên tổng điểm của 4 tiêu chí chính, cà phê được xếp vào các cấp độ sau
Dưới 60 điểm: Cà phê không đạt tiêu chuẩn đặc sản.
60 - 69.99 điểm: Cà phê bình thường
70 - 79.99 điểm: Cà phê chất lượng tốt
80 - 84.99 điểm: Cà phê rất tốt
85 - 89.99 điểm: Cà phê tuyệt vời.
90 - 100 điểm: Cà phê xuất sắc.
Cà phê đặc sản, hay còn gọi là cà phê Specialty Coffee, là thuật ngữ dùng để chỉ những loại cà phê đạt chất lượng cao nhất, được đánh giá cao về hương vị, trải nghiệm và tính nhất quán. Để được công nhận là cà phê đặc sản, cà phê phải đáp ứng các tiêu chí khắt khe về:
Nguồn gốc
Hạt cà phê được trồng ở những vùng có điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng thích hợp, đảm bảo chất lượng tốt nhất, chăm sóc theo phương pháp canh tác bền vững, thân thiện với môi trường, thu hoạch thủ công cẩn thận để chọn lọc những quả cà phê chín mọng nhất.
Cà phê được chế biến theo quy trình hiện đại, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và giữ nguyên hương vị tự nhiên của hạt cà phê. Các phương pháp chế biến phổ biến cho cà phê đặc sản bao gồm: rang xay thủ công, rang light (rang nhạt), rang medium (rang vừa),... Quá trình rang được thực hiện bởi những barista lành nghề, có kiến thức chuyên sâu về cà phê.
Chất lượng
Cà phê đặc sản phải đạt điểm từ 80 trở lên trên thang điểm SCA (Specialty Coffee Association) hương vị cà phê đa dạng, phong phú, với đầy đủ các tầng hương vị từ trái cây, hoa cỏ đến socola, vani,... Cà phê có vị chua thanh nhẹ, hậu vị ngọt ngào và lưu luyến.
Cà phê đặc sản được chăm sóc theo phương pháp canh tác bền vững, thân thiện với môi trường. Hạn chế sử dụng hóa chất và thuốc trừ sâu giúp bảo vệ sức khỏe con người và hệ sinh thái, đồng thời tạo ra cà phê an toàn và chất lượng cao.
Trải nghiệm
Cà phê đặc sản mang đến cho người thưởng thức trải nghiệm cà phê trọn vẹn, từ hương thơm tinh tế đến vị ngon khó cưỡng. Mỗi ly cà phê đặc sản đều là một câu chuyện, thể hiện tâm huyết và sự tỉ mỉ của những người trồng cà phê, chế biến cà phê và pha chế cà phê.
Cà phê đặc sản thường được thưởng thức trong không gian ấm cúng, yên tĩnh để cảm nhận trọn vẹn hương vị và giá trị của cà phê
Tại Việt Nam, cà phê đặc sản đang ngày càng được ưa chuộng bởi những người yêu thích cà phê và mong muốn trải nghiệm hương vị cà phê nguyên bản, tinh hoa. Cà phê đặc sản Việt Nam với chất lượng cao và hương vị độc đáo đã khẳng định vị thế trên thị trường cà phê quốc tế, góp phần đưa ngành cà phê Việt Nam ngày càng phát triển và vươn xa hơn nữa.